آکالا نپال و گری ای والاد
دانشگاه فلوریدا، مرکز آموزش و تحقیقات ساحل خلیج ، و بهائوما . اف . ال
بیماری هایی که توسط عوامل بیماری زای قارچی فراوان بوجود می آیند، تبدیل به یکی از عوامل محدود کننده پرورش و تولید میوه انار در فلوریدا شده اند. هدر رفت – محصول – که به علت پوسیدگی میوه ، بلایت ساقه و مرگ گیاهچه، لکه های میوه و برگ بوجود می آید به طور معمول در طول فصل – رشد – قابل مشاهده هستند . تلاش های تحقیقاتی ما بر روی بررسی و مطالعه بیماری های اولیه ایی متمرکز است که در فلوریدا بر روی میوه انار حادث می شود و عوامل بیماریزیای دیگری را نیز در بر می گیرد که در تحقیقات بعدی مربوط به مدیریت عوامل بیماریزا می تواند مفید واقع شود. ما بروی بافتهای دارای علایم بیماری که در طول بررسی ها از باغات انار جمع آوری شدند و نیز نمونه ای رسیده از طرف پرورش دهندگان انار تمرکز بیشتری نشان دادیم. بافتهای تحت تاثیر – عامل بیمارگر – که از بافتهای بیمار مورد کشت واقع شدند براساس ریخت شناسی محیط کشت و تعیین توالی DNA از ژن های حفظ شده مورد شناسایی قرار گرفتند.
چندین عامل بیماری در این مورد شناسایی شدند که شامل دو عامل بیمارگر قارچی از خانواده بوتریوسفاریاسه (نئونوسیکوم پارووم وگونه های لاسیودیپلوریا ) بود که از میوه و ساقه جدا شدند. دو گونه کولتیوتریکوم نیز از برگها و میوه ها جدا شدند و یک عامل بیمارگر سبب پوسیدگی میوه پیلیدییلا گراناتی از میوه ها جداسازی گردید. دیگر گونه قارچی که به راسته دیاپورتالس مربوط بودند به فراوانی از برگها، ساقه ها و میوه ها جداسازی شدند. تست های تکمیلی آزمایشگاهی و گلخانه ایی ثابت کرد که این شش بیمارگر بر روی میوه و برگ انار به صورت بسیار تهاجمی عمل کرده و باعث بروز لکه برگی و بلایت و پوسیدگی میوه می گردند.
تحقیقات تکمیلی برای توسعه برنامه مدیریت تلفیقی بیماریهای انار در حال انجام است. تحقیقات شامل مطالعات جهت مانیتور (پایش) حضور هر کدام از عوامل بیماریزا در باغات در طول فصل رشد انار و مطالعات جهت انجام کشت های تشخیصی و شناسایی و ترکیبات قارچ کش موثر برای مدیریت بیماری است. مدیریت موثر نیازمند یک درک صحیح از زیست شناسی عامل بیمارگر است. بیماریهایی که توسط بیشتر این عوامل بیمارگر پدید می آید تحت عنوان چند چرخه ای شناخته (پلی سیلیک) شناخته می شوند، این معنی که عامل بیماری می تواند چندین چرخه عفونت زائی در هر فصل رشد پدید آورد.
بیشتر این عوامل بیماری را بر روی مواد گیاهی آلوده شده(ساقه ها، برگها، میوه ها) بقای خود را حفظ می کنند و تا فرا رسیدن شرایط مساعد برای آغاز مجدد بیماری در حالت خواب باقی می مانند . بر اساس مشاهدات مزرعه ای و تستهای کنترل شده، بیشتر ارقام انار ارزیابی شده تا به امروز نسبت به این عوامل بیماریزا حساس هستند.
اقلیم فلوریدا (۸۰-۹۰ درجه فارنهایت و رطوبت ۷۰-۹۰%) و بارش های فراوان ، برای عامل بیمارگر در طول فصل کشت انار بهینه بوده و شرایط مطلوبی را برای توسعه سریع بیماری فراهم می آورد. بارش فراوان، به انتشار اسپورهای بیمارگر به شاخه های مجاور و در نتیجه درختان همسایه کمک می کند و در نتیجه باعث افزایش شیوع بیماری می گردد.
ما کشف کرده ایم که این عوامل بیمارگر به فراوانی بر روی جوانه های سالم در ابتدای فصل رشد حضور دارند(شکل۱). در طول فصل رشد ۲۰۱۵، جوانه های گل در اواخر ژانویه تا مارس از روی سه موقعیت متفاوت در فلوریدا جمع آوری شدند و همچنین دو نقطه در جورجیا و یک نقطه در کارولینای جنوبی نیز نمونه جمع آوری گردید. جوانه ها بر اساس مراحل رشد از مرحله جوانه ابتدائی تا ابتدای رشد میوه به شش دسته تقسیم شدند، به صورت سطحی استریل شده و در اتاق پلاستیکی انکوبه شدند. علاوه برآن، برخی از جوانه های گل بر روی محیط های کشت مصنوعی برای وادار کردن اسپورهای زمستان گذران به جوانه زنی ، کشت شدند . تمام شش عامل بیمارگر از هر کدام از مراحل گلوهی بازیابی شدند، این موضوع نشان می دهد که عوامل بیمارگر از قبل در مراحل ابتدائی رشد و توسعه میوه حضور داشته است.
شکل ۱: مدارک آلودگی نهفته:
A) شش مرحله متفاوت از جوانه ی گل انار که به ظاهر سالم به نظر می رسند.
B) استخراج عوامل بیمارگر بر روی محیط کشت مصنوعی
C) بر روی اتاقک پلاستیکی
به صورت مشابه، سه باغ انار در فلوریدای مرکزی برای دیدن علایم بیماری از ژانویه تا آگوست ۲۰۱۵ در هر هفته پایش شدند. علایم ابتدائی بیماری در تست کالیکس میوه در اوایل می توسط گونه های کو لتوتریکوم بوجود آمد (شکل ۲A) . این علایم سپس به برگها، ساقه ها و دیگر اجزای میوه منتقل شده و باعث بوجود امدن لکه ها، علایم شبه بلایت و ریزش برگ می شوند(شکل ۲B تا ۲E ) دیگر علایم مثل لکه میوه، لکه برگی ، بلایت برگ، بلایت سر شاخه و مومیامی شدن میوه به تدریج از اواسط تا اواخر فصل – رشد- انار گسترش یافته و در واقع با ترکیبی از عوامل بیماریزا پدیدار می شوند.
B) آنتراکنوز و لکه های روی میوه که بوسیله کولتوتریکوم و عوامل بیمارگر شبه سرکوسپورا پدید می آید .
C) لکه برگی که توسط عوامل بیمارگر شبه سرکوسپورا بوجود می آید.
D) پیلی دییلاگرانتی
E) مرگ گیاهچه ساقه ای که توسط دیاپورتالس و گونه های کولتوتریکوم پدید می آید .
F) مومیایی شدن میوه که از علایم معمول پیلی دییلاگرانتی در انتهای فصل رشد است.
عوامل دیگر همچنین برای حساسیتشان به چندین قارچ کش در بررسی های آزمایشگاهی تست شدند. این شش قارچ کش عبارت از: کوپروفیکس، اندورا فولیکگور، توپسین، کابریو، نیکوزب و اسکالا بودند که برای توانائیشان در کاهش رشد نئوفوریکوم ، لاسیودیپودیا، و گونه های کولئونریکوم در محیط کشت تست شدند. تمام بیمارگر ها به میزان بالایی به کابریر. فولیکور و ترپسین حساس بودند. اما تنها به میزان متوسطی به پنکوزب حساسیت نشان دارند، در حالیکه قارچ کش های کوپروفیکس، اسکالا و اندورا در قارچ های تست شده در شکست حلقه رشته قارچ ها رد شدند.
پنج قارچ کش کابریو، پنکوزب، اسکالا، سوئیچ و سوتا برای تعیین میزان تاثیر گذاری شرایط مزرعه در چندین نقطه رشد انار تجربه شدند سه قارچ کش ، کابریو ، لونا اسپرینس و پنکوزب در برابر بیماری های برگی و میوه تحت شرایط مزرعه ایی در طول ۲ تا ۳ هفته به کار گرفته شدند. هر چند قطعاً تحقیقات بیشتری برای زمان تعیین مناسب و کاربرد قارچ کش مورد نیاز است تا بتوان به بهترین قارچ کش رسید. هیچکدام از قارچ کش های تست شده برای استفاده در انار تست نشده است. بهرحال، تست کردن مقاومت برای چندین قارچ کش برای سال ۲۰۱۶ طراحی شده است.
شکل ۳: آزمون مزرعه ای قارچ کش
A) درختان تیمار شده در ردیف جلو در برابر تیمار نشده در ردیف پستی
B) میوه های تیمار شده با قارچ کش در انتهای فصل رشد
استفاده از ارقام مقاوم برای مدیریت هر بیماری دارای مزیت های اقتصادی و اثرات پایدار می باشد. به طور معمول بیش از ۱۰۰ رقم انار برای بررسی مقاومت به عوامل بیمارزیای مختلف در فلوریدا کشت شدند، که این مقاومت ها شامل مقاومت به کوتیوتریکوم و دو گونه بیمارگر از بوتریوسفاریاسه بود. بیش از ۲۰۰۰ لاین اصلاح شده رشد داده شدند که از بین آنها ارقام مقاوم به بیماری های قارچی و نیز ارقامی که دارای دیگر صفات مهم اقتصادی هستند جداسازی شوند.
انار یک گیاه با قابلیت تبدیل شدن به کشت جایگزین برای پرورش دهندگان در فلوریدا و ایالات نزدیک به آن است. بیماریها تبدیل به بزرگترین مانع برای تولید اقتصادی این محصول شده اند. سازگار کردن اعمال مربوط به مدیریت بیماری امری بسیار حیاتی است. بهداشت مزرعه، یک بخش مهم از استراتژی های مدیریت بیماری است. چون بسیاری از عوامل بیماری زای شناخته شده در باقیمانده های گیاهی یا در سایر سیستمهای زراعی باقی می مانند. تلاش های مربوط به حفظ بهداشت به کاهش سطوح محلی عوامل بیماری زا در باغات انار کمک شایانی می کند که می تواند باعث تاخیر در پراکنش عامل بیماری و خود بیماری گردد. حتی به عنوان یک برنامه تحقیقاتی، می توان به گونه هایی از انار با سطوح اصلاح شده ای از مقاومت و نیز توصیه ایی برای مصرف قارچ کش رسید، پایین آمدن سطوح بیمارگر از طریق حفظ بهداشت باغ به بالابردن کارایی قارچ کش ها کمک کرده و حتی می تواند خطر مقاومت به قارچ کش ها را در جمعیت بیمارگر کاهش دهد.
هرچند دانش ما پیرامون این بیمارگرها اندک و محدود است، از روی دیگر گیاهان زراعی که با حفظ بهداشت زراعی، پرورش دهندگان توانسته اند میزان حضور بیمارگر در مزرعه را در طول فصل رشد به حداقل برسانند می توان به اهمیت رعایت بهداشت زراعی پی برد. به بهترین نحو می توان با تمیز کردن بقایای برگ ها ، ساقه ها و میوه های بیمار از باغ به این مهم دست یافت. مخصوصاً در طول ریزش پاییزه برگها وقتی که تعداد زیادی از درختان به خواب رفته اند و برگهای خود را از دست داده اند، تمیز کردن بقایای برگ ها از اطراف درخت بسیار مهم است، چرا که ممکن است این برگها حامل عوامل بیمارگر از فصل قبل باشند. این زمان همچنین یک زمان ایده آل برای بررسی درختان جهت ابتلای شاخه ها به بیماری است. ما نئوفوریکوم پارودم و گونه های لاسیودیپلودیا را از بیشتر نمونه های دمگل در طول بررسی های خود جدا کرده ایم. بنابراین، هرس شاخه های بیمار و دمگل ها می تواند به حداقل رساندن گسترش بیماری کمک کند.
تمام برگها، ساقه ها و میوه های آلوده می بایست در سطح باغ جمع آوری شده و در فاصله مناسب سوزانده شوند و یا براساس قوانین محل دفن مواد آلوده معدوم گردند. به صورت مشابه، تجهیزاتی که در تماس با عوامل بیماری و بافتهای بیمار بوده اند نیز می بایست تمیز و ضدعفونی شوند. ابزارهای دستی مورد استفاده برای هرس را می توان با الکل ۷۵% به همراه محلول هیپوکلریت سدیم ۱% (مایع سفید کننده) ، آمونیوم یک چهارم یا دیگر ضدعفونی کننده ها، ضدعفونی نمود.
ترجمه متن:
مهندس جبلی کارشناس ارشد گیاه پزشکی